Książki jako inwestycja w potencjał naszego umysłu.

Nasza rzeczywistość czytelnicza zaczyna powoli przypominać tę z futurystycznych opowieści o świecie, w którym domowe jedzenie jest marzeniem, a papierowa książka eksponatem w skansenie.

Podobno czytamy coraz mniej, a rzeczywistość wirtualna wypiera tę realną, bo zamiast przerzucać szeleszczące kartki wolimy ‘scrollować’ ekrany naszych telefonów.
Na szczęście nie dotyczy to wszystkich. Statystyki wykazują wprawdzie, że są osoby, które otwarcie przyznają, że od bardzo dawna nie przeczytały ani jednej książki i nie zamierzają tego zmieniać, ale są też tacy, którzy czytają naprawdę bardzo dużo.

Czy jednak książki to jedynie sentymentalna podróż do świata, który powoli zanika, czy może mają istotny wpływ na rozwój ludzkiego potencjału w świecie przyszłości?

Okazuje się, że uważne przyswajanie zapisanych na papierze treści (które zasadniczo różni się od przyjmowania ich online) to nie jedynie sposób na przyjemne spędzenie czasu, ale także inwestycja we własne ciało i umysł:)

Oto kilka powodów, dla których czytanie książek ( podobnie jak zdrowe odżywianie czy aktywność fizyczną) warto włączyć do swojej codziennej rutyny:

Pobudza cały mózg.

Badanie z 2013 roku przeprowadzone na Uniwersytecie Emory zmierzyło skany MRI czytelników podczas czytania książki. Odkryto, że im głębiej wchodzili oni w historię, tym więcej obszarów ich mózgu się aktywowało. Co więcej, ta aktywność utrzymywała się na wysokim poziomie przez kilka kolejnych dni, wzmacniając sieć połączeń neuronowych, a obszary mózgu odpowiadające za ruch, doznania i ból – pozostawały aktywne długo po zakończeniu czytania książki. Jest to wynikiem działania mechanizmów lustrzanych podczas śledzenia losów bohatera, z którym się utożsamiamy.
Badania przeprowadzone w Boston Children’s Hospital wykazały, że czytanie może wręcz przeprogramować mózg, tworzyć nowe sieci neuronowe i wzmacniać białą materię w ciele modzelowatym, co poprawia komunikację między dwiema półkulami. Dzięki temu możemy przetwarzać informacje bardziej efektywnie, co pomaga szybciej się uczyć.

Znacznie zmniejsza stres

Według badania przeprowadzonego w 2009 roku na Uniwersytecie Sussex, czytanie redukuje poziom stresu nawet o 68%. Już po sześciu minutach zanurzenia się w książce, tętno zwalnia, ciśnienie krwi się obniża, a mięśnie zaczynają się rozluźniać. Już trzydzieści minut codziennego czytania znacząco wpływa na fizyczne objawy stresu, niezależnie od tego, jaki jest to rodzaj literatury!

Poszerza wiedzę

Książki są pisane na podstawie dziesiątek lat doświadczeń, czego nie da się przekazać w kilku minutach treści wideo. Cyfrowe źródła informacji są użyteczne i mogą zainteresować nas jakimś tematem, ale aby pójść dalej i zdobyć głęboką wiedzę, potrzebujemy trwałych tekstów, które poddawane są krytyce i wnikliwej analizie specjalistów. Tylko tak zdobyte informacje będą rzetelne i obiektywne.

Wzmacnia kreatywność i wyobraźnię

Czytanie pomaga rozszerzyć własny świat wyobraźni. Podczas tej czynności aktywuje się płat potyliczny, obszar mózgu odpowiedzialny za przetwarzanie informacji wzrokowych. Jest to szczególnie skuteczne podczas przyswajania fikcji, ponieważ wyobrażanie sobie światów i postaci opisanych przez autora pomaga wizualizować to, co czytamy.
Wspólne badanie z 2007 roku przeprowadzone przez Appalachian State University i Angelo State University wykazało, że studenci, którzy czytali dla przyjemności, mieli wyższy poziom kreatywności, chętniej się uczyli i łatwiej osiągali cele akademickie.
Dodatkowo, płat potyliczny odpowiada również za podejmowanie decyzji, co oznacza, że im więcej ćwiczysz ten obszar mózgu, tym lepsze będą twoje procesy decyzyjne.

Poprawia pamięć

Badania pokazują, że czytanie poprawia pamięć poprzez ciągłe angażowanie mózgu. Ćwiczymy swoją pamięć werbalną, utrzymując aktywność pamięci krótkotrwałej i długotrwałej, śledząc informacje lub wątek fabularny, w zależności od rodzaju książki. To jest pamięć epizodyczna, ale czytanie wzmacnia również pamięć roboczą, która odpowiada za przechowywanie informacji w mózgu podczas pracy nad różnymi zadaniami.
Ta regularna aktywność pomaga utrzymać zdrowe ścieżki neuronowe, wzmacnia sieci w układzie nerwowym i zapobiega osłabieniui zdolności poznawczych z wiekiem.

Zwiększa koncentrację

Technologia przyzwyczaja nas do rozpraszania uwagi, a według badań potrzeba aż 23 minut, by przywrócić pełne skupienie po tym jak coś odwróci naszą uwagę od trudnego zadania.
Badanie z 2015 roku przeprowadzone w Kanadzie wykazało, że w latach 2000-2015 średni czas koncentracji uwagi spadł z dwunastu sekund do przerażających ośmiu sekund. 77% uczestników w wieku 18–24 lat przyznało, że pierwszą rzeczą, po którą sięgają, gdy nie mają niczego, co pochłaniałoby ich uwagę, jest telefon.
Inne badania wykazały jednak, że dzieci w wieku szkolnym z wyższym poziomem umiejętności czytania ze zrozumieniem, potrafią dłużej koncentrować się na zadaniach i mają lepszy czas reakcji wzrokowej.
Kiedy więc rezerwujemy czas na czytanie bez zakłóceń, ćwiczymy swoje „mięśnie” skupienia i koncentracji.

Wzbogaca słownictwo

Język to coś więcej niż tylko wybór odpowiedniego słowa, a skuteczna komunikacja polega na umiejętności używania właściwych słów w każdej sytuacji. Kiedy natrafiamy na nieznane słowa podczas czytania, poznajemy kontekst, w jakim są używane. Pomaga to szybciej nauczyć się nowych słów niż poprzez samo ich zapamiętywanie.
Naukowcy z Centre for Longitudinal Studies odkryli, że młodzież, która czytała dla przyjemności w czasie wolnym, znała o 26% więcej słów niż ich rówieśnicy, którzy nie czytali.
Im więcej słów poznajemy, tym szybciej uczymy się nowych, a tylko piętnaście minut czytania dziennie wystarczy, aby dostrzec te niesamowite korzyści.

Wspiera umiejętności komunikacyjne

Każda książka to zbiór wyborów słownych i technik pisarskich. Są one przykładami sposobu, w jaki można komunikować myśli i emocje za pomocą gestów, mowy ciała i dialogu. Zdolność pisania znajduje się w płacie ciemieniowym, który jest aktywowany podczas czytania.
Nasz mózg przechowuje styl językowy książek, które czytamy, co pomaga wzmocnić zdolność do jasnej komunikacji, zarówno w formie pisemnej, jak i werbalnej. Zyskujemy zdolność widzenia rzeczy z punktu widzenia innych osób, uczymy się empatii, która pomaga skuteczniej wchodzić w interakcje z ludźmi wokół.
Zgłębianie w literaturze tematów, które nas fascynują również sprzyja komunikacji, ponieważ szukamy osób, z którymi możemy podzielić się swoimi doświadczeniami związanymi z czytaniem, przedyskutować pewne kwestie.

Poprawia zdrowie psychiczne:

Czytanie pomaga poczuć się połączonym ze światem w unikalny sposób. Badania wskazują, że identyfikowanie się z postacią przeżywającą podobne trudności łagodzi uczucie izolacji i samotności.
Naukowcy odkryli też, że biblioterapia łagodzi objawy depresji u pacjentów po operacjach i poprawia funkcje poznawcze zarówno u pacjentów z demencją, jak i psychozą.

Każdy miłośnik książek potwierdzi też oczywiście, że nic nie daje tak dużego skoku dopaminy w organizmie, jak zaszycie się z ulubioną powieścią, po długim dniu oczekiwania na to, by wreszcie odkryć, jak kończy się historia ulubionego bohatera:)